Öğretmemiz Gereken Becerilere Biz Ne Kadar
Sahibiz?
Zaman değiştikçe, çağ atladıkça
insanın kendisi değişiyor.Zamandan çok insanın kendisi,insanın özellikleri
değişiyor. İnsanın yaşadı çağa ayak uydurabilmesi için ; sahip olması gereken
özellikleri , yeterlilikleri değişiyor. 21. yy da insanların sahip olması
gereken beceriler değişmiştir. 21. yüzyılda dijital teknolojilerin kullanımı tüm
dünyada her alanda yaygınlaşarak artış göstermiş ve günlük hayatın vazgeçilmez
bir parçası haline gelmiştir."Toplumdaki
değişimler birçok, kişi ve kurumu etkilemektedir. Eğitimde bu kurumlardan
biridir. Yaşanan değişimler eğitsel açıdan da bazı değişimleri meydana
getirmektedir. Eskiden bir öğrenciden beklenen davranış biçimi ve bilgi şu an
için farklılaşmış durumdadır." ( Tutaysalgır, 2014)
"Bu gelişmenin doğal sonucu olarak da dijital
teknoloji ortamında doğan ve bu teknolojilerden etkilenerek büyüyen yeni nesil
öğrenciler ortaya çıkmıştır. Dijital teknolojiyle kuşatılmış ortamlarda büyüyen
öğrenciler, kendilerinden önceki nesillere göre bil-işsel, sosyo-kültürel ve
eğitim alanlarında önemli farklılıklara sahiptirler. Dijital Yerlilikten
Dijital Bilgeliğe uzanan süreçte bu nesil değişimine devam etmektedir. Yeni
Binyılın Öğrencileri olarak adlandırılan bu öğrencilere etkili bir eğitim
sağlamak için, öncelikle bu öğrencilerin özelliklerinin neler olduğunun
bilinmesi gerekmektedir. Eğitim, ilk önce hedef kitleyi tanımakla başlar.
" (Şahin,2009)Bizde birer eğitimci olarak bugün ki temamızda hedef kitlemizi
tanımaya çalışacağız daha sonrada hedef kitlemize gerekli becerileri
kazandırabilmek için ne kadar yeterliliklerimiz var ona bakacağız.
Bilim
adamları tarafından yapılan araştırmalar sonucunda öğrencilerden beklenen 21.
YY. becerileri şu şekilde sıralanmıştır.
Öğrenme
ve Yenilenme Becerileri
Yaratıcılık
ve Yenilenme
•
Çalışma hayatında orijinalite ve yaratıcılık
sergilemek
•
Diğerlerinin işine yarayacak yeni fikirler
geliştirmek, uygulamak ve anlatmak
•
Yeni ve farklı bakış açılarına açık ve uyumlu
olmak
• Yeniliğin geliştiği alanlarda yaratıcı
fikirlerimle somut ve yararlı yardımlarda bulunurum
Eleştirel
Düşünme ve Problem Çözme
•
Anlamaya yönelik doğru akıl yürütmek
•
Karmaşık seçimler yapmak ve kararlar vermek
•
Sistemlerarası ilişkileri anlamak
•
Farklı bakış açılarını netleştirmeye ve daha
etkili çözümler üretmeye yönelik sorular belirlemek ve sormak
•
Problem çözmek ve soruları yanıtlamak üzere
bilgiyi sınırlandırmak, çözümlemek ve birleştirmek
İletişim
ve İşbirliği
• Konuşurken ve yazarken düşünceleri ve fikirleri
açık ve etkili bir şekilde birleşitirip kullanmak
• Farklı takımlarda etkin çalışabilme becerisi
göstermek
• Ortak bir amaca ulaşabilmek için gerekli çabayı
gösterecek şekilde esnek ve istekli olmak
• İşbirliğine dayalı çalışmalar için sorumluluğu
paylaşmak
Bilgi,
Medya ve Teknoloji Becerileri
Bilgi
Okur-yazarlığı
• Problemlerin çözümüne yönelik olarak; bilgiye
yeterli ve etkili düzeyde ulaşmak, bilgiyi eleştirel ve yeterli düzeyde
değerlendirmek, doğru ve yaratıcı bir şekilde kullanmak
• Bilginin erişimine ve kullanımına yönelik olarak
etik ve yasal konularda temel bir anlayışa sahip olmak
Medya
Okur-yazarlığı
• Medyadaki iletilerin hangi amaçlara yönelik ve
hangi araçları, özellikleri ve yenilikleri kullanarak nasıl yapılandırıldığını
anlamak
• İnsanların iletileri nasıl farklı yorumladığını,
değer yargılarının ve bakış açılarının nasıl işe koşulup koşulmadığını,
medyanın inanç ve davranışları nasıl etkilediğini gözlemek
• Bilginin erişimine ve kullanımına yönelik olarak
etik ve yasal konularda temel bir anlayışa sahip olmak
Bilgi ve
İletişim Teknolojileri (ICT) Okur-yazarlığı
• Bilginin ekonomik kullanımına yönelik olarak,
bilgiye erişmek, yönetmek, bütünleştirmek, değerlendirmek ve yaratmak üzere
dijital teknolojileri, iletişim araçlarını ve/veya ağları uygun kullanmak
• Bilgiyi araştırmak, düzenlemek, değerlendirmek
ve paylaşmak üzere tekonolojiyi araç olarak kullanmak, ve bilginin erişimine ve
kullanımına yönelik olarak etik ve yasal konularda temel bir anlayışa sahip olmak
Yaşam ve
Meslek Becerileri
Esneklik
ve Uyum
• Farklı rol ve sorumluluklara uyum sağlamak
• Karmaşık ve önceliklerin değiştiği ortamlarda
etkin olarak çalışmak
Girişimcilik
ve Öz-Yönelim
• Kendi anlayışını ve öğrenme gereksinimlerini
gözlemlemek
• Uzmanlaşmak üzere temel becerilerin ve/veya
öğretim programının sınırlarını aşarak kendi öğrenme sınırlarını ve
fırsatlarını keşfetmek, genişletmek
• Becerilerini profesyonel düzeye yükseltmek üzere
girişiminde bulunmak
• Başkalarının gözetimi olmaksızın görevleri tanımlamak,
öncelik sırasına koymak ve tamamlamak
• Zamanı etkili kullanmak ve iş yükünü idare etmek
• Öğrenmenin yaşam boyu bir süreç olduğuna ilişkin
kararlı davranışlar sergilemek
Sosyal
ve Kültürlerarası Beceriler
• Diğerleriyle uygun ve üretken bir şekilde
çalışmak
• Uygun olduğunda grupların ortak anlayışını
ayarlamak
• Yenilikleri arttırmak ve iş kalitesini
yükseltmek üzere kültürel farklılıklar arasındaki boşlukları doldurmak ve
farklı bakış açılarını kullanmak
Üretkenlik
ve Sorumluluk
• İşin zamanında ve kaliteli yapılabilmesi için
yüksek standart ve hedefler belirlemek ve bunlara ulaşmak
• Titiz ve olumlu iş etiği sergilemek (örneğin,
işe zamanında gelmek ve güvenilir olmak)
Liderlik
ve Sorumluluk
• Diğerlerini belirli bir hedefe yönelik etkilemek
ve yönlendirmek üzere bireylerarası ve problem çözme becerileri kullanmak
• Ortak bir hedefe ulaşmak üzere diğerlerinin
güçlerini düzenlemek
• Dürüst ve etik davranışlar sergilemek
· Zihninde toplum yararını düşünerek sorumlu
davranmak
Çağ atladıkça 21. yy pedagojisi de değişti şimdi
bunları kısaca inceleyelim. 21. yy öğrenci özellikleri değiştikçe pedagojide
değişmiştir. 21. yy pedagojisi şunları yapmamız gerektiğini vurguluyor.
·
Teknolojik bir şekilde bilgi ve medya akıcılığı
oluşturmak
·
Öğretim sırasında müfredat içinde bağlar kurmak
·
Disiplinler arası bağlarla bilgileri
sağlamlaştırmak
·
Doğal ortamlarında ve güçlendirilmiş teknolojiyi
kullanan kişiler yetiştirmek
·
Proje tabanlı öğretim tekniğini kullanmak
·
Öğretim aracı olarak problem çözmeyi kullanmak
·
Şeffaf değerlendirme araçlarını kullanarak çok
boyutlu
·
Düşünme becerilerini geliştirmek(Sarıdaş,2014)
21. yy
öğrecnilerine kazandırmamız gereken becerilere baktık. Şimdide 21. yy
öğrencileri öğrenmeyi nasıl tercih ediyorlar ona bakalım. Prensky dijital
yerlinin öğrenme tercihlerini 10. madde ile belirtmiş.
Prensky’nin
Dijital Yerlilerinin 10 Öğrenme Tercihi
1. Anlık
Hız (oyun hızı) : Bu neslin günlük yaşantısında oyun büyük yer
tutar. Uzun sürekeskin bir dikkatle tekrar edilen davranışlar kalıcılık
sağlamaktadır (Prensky,2001b, s.3). Bu nedenle bu nesildeki çocuklar dijital
ortamdan edindikleri hızlı eylem/hızlı tepki alışkanlıklarını gerçek dünyaya da
taşımaktadırlar. Öğrenciler bilgiye (enformasyona) daha hızlı erişmekte ve
çevreleriyle oyun hızında etkileşmektedirler.
2.
Paralel (Eşzamanlı) İşlemler : Aynı anda müzik dinleme, ders çalışma,
arkadaşlarıyla Chat yapma, televizyon seyretme gibi eylemlerden birden
fazlasını aynı anda yapmaktadırlar.
3.
Grafikler Öncelikli : TV ve bilgisayar ortamlarından edindikleri
görsel kültürün etkisiyle önceki nesillerin kullandığı resimsiz düz metinlerden
oluşan kitaplar ve gazeteler bu nesle çekici gelmemektedir. Veri edinilen
dijital veya basılı materyallerde önce grafik öğelere dikkat etmekte ve bu
öğeleri eski nesillere göre daha fazla kullanmak istemektedirler.
4.
Rastgele Erişim : Internet’teki hiper-ortamlarda davrandıkları
üzere içeriğe rastgele erişimde bulunarak okumayı tercih etmektedirler. Bir
başka deyişle, Yeni Binyılın Öğrencileri verilen bir metni baştan sona okumak
yerine metin içerisinde serbestçe gezinerek okumaktadırlar. Okuma sırasında
doğrusal sıralamaları takip etmemektedirler.
5.Bağlanabilirlik
: Yeni Binyılın Öğrencileri internet üzerinden sosyal ağlara üye olmayı,
arkadaşlarıyla sürekli elektronik ortamlarda
haberleşmeyi tercih etmektedirler.
6.Aktiflik : Yeni Binyılın Öğrencileri
kendilerini pasifleştiren öğretimsel uygulamalara
tahammül edememekte, tam tersine aktif şekilde
yaparak yaşayarak öğrenmeyi tercih etmektedirler.
7.Oyun :
Yeni Binyılın Öğrencileri bilgisayarları sadece araç olarak değil, aynı zamanda
oyun amaçlı olarak da kullanmaktadırlar. Eğitim ortamlarında ise oyun oynayarak
eğlenerek öğrenmeyi tercih etmektedirler.
8. Anında
Karşılığını İstemek : Öğrencilerin yaptıkları işlerde anında ve açık dönüt
istedikleri, beklemeye tahammül edemedikleri belirtilmektedir.
9.Fantezi : Öğrencilerin fantezileri ve
kurguları ciddiye aldıkları, hayal gücünü kullanmayı gerektiren oyun ve
etkinlilere önem verip bu tür ortamlara katıldıkları gözlenmektedir.
10.Teknolojiyle Arkadaş :
Öğrenciler teknolojiyi kendilerine güç veren, işlerini kolaylaştıran
hayatlarının çok önemli ve gerekli bir parçası olarak görmektedirler.
Teknolojiyi düşman ve korkutucu olarak değil, bir arkadaş olarak gördükleri
belirtilmektedir.
MEB öğretmenlerin öğrencilere
gerekli becerileri kazandırabilmesi için öğretmenlerin sahip olması gereken
yeterlilikleri açıklamıştır.Meb Bilişim teknolojileri öğretmenleri özel alan
yeterliklerini kısaca özetleyelim.
- · Öğretme uygun plan yapabilme
- · Öğretim hedeflerine uygun teknolojik kaynakları
seçerek kullanma
- · Öğrenenlerin farklı gereksinimlerini
karşılayabilecek teknoloji destekli öğrenme ortamlarını tasarlayarak
kullanabilme
- · Bilişim teknolojileri ile ilgili kavramları
yerinde ve doğru kullanabilme
- · Amaca uygun doğru bir bilgisayar sistemi kurma,
bu sistemle uyumlu yazılım ve çevre birimlerini tanıyarak kullanabilme
- · Yazılı donanım ve ağ unsurları için temel bakım
ve onarım stratejileri geliştirerek uygulayabilme
- ·
Dosyalama ve zaman yönetimi ile ilgili
organizasyonları yapabilme
- ·
Belirli amaçlar için hazırlanmış uygulama yazılımlarını kullanabilme
- ·
Ağ ve internet uygulamalarını yerinde
kullanabilme
- · Öğrenenin farklı gereksinimlerini
karşılayabilecek teknoloji destekli süreçler ve uygulamalar düzenleyebilme
- · Bilişim teknolojilerinden yararlanarak bilgiye
ulaşan, veri toplama, analiz ve değerlendirebilme
- ·
Etkili öğrenme
ve öğretme materyalleri hazırlayabilme
- · Özel gereksinimli ve özel eğitime gereksinim
duyan öğrencileri dikkate alan uygulamaları yapabilme
- ·
Yapacağı ölçme değerlendirme uygulamalarının
amaçlarını belirleyebilme
- ·
Bilişim teknolojileri öğrenmelerini ölçme ve
değerlendirme
- ·
Bilişim teknolojilerinden yararlanarak,
öğrenmeleri ölçme ve değerlendirme
- · Bilgisayar ve diğer teknolojileri kullanarak
sağlık ve güvenlik ile ilgili gerekli önlemleri alabilme
- ·
Bilişim teknolojileri kullanımda etik kurallara
uyabilme
- ·
Bilişim teknolojileri kullanımda yasal kuralları
bilme
- ·
internet ve ağ uygulamalarını yerinde ,güvenli
ve sorumlu kullanabilme
- ·
Bilişim teknolojilerinden mesleki gelişim
açısından yararlanabilme
Şimdi biz Bilişim teknolojileri öğretmenleri olarak 21.yy öğrencilerine
gerekli becerileri kazandırmak için ne kadar yeterliyiz bakalım.
21. yy pedagojisi konusunda bölüm olarak yeterince bilgiye sahip
olduğumuzu düşünüyorum ama bunu uygularken zaman zaman doğru
uygulamayabiliyoruz. Proje tabanlı öğretim tekniğini nasıl kullanmamız
gerektiğini bölümde yaptığımız projeler sayesinde; gayet iyi kullanabiliriz. Bt araçlarını kullanarak
düşünme becerilerin nasıl geliştirmemiz gerektiğini ve ne kadar çok önemli olduğunu
biliyoruz. Eğitim oyunları yazmayı , gördüğümüz birçok derste öğrendik ve
uyguladık.21. yy öğrencilerinin dikkatini nasıl çekmemiz gerektiği konusunda
yeterince bilgiye sahip olduğumuzu düşünüyorum. 21. yy öğrencilerinin anında karşılık
istediğini, kendimizden de bildiğimiz için staj yaptığımız okullarda, sınıfta projelerini
değerlendirdiğimiz arkadaşlarımıza; anında karşılık vermeyi ve dönüt vermeyi yeterince
uyguluyoruz.
MEB'in Bilişim Teknolojileri öğretmenlerinin
sahip olması gereken yeterliklere baktığımızda yeterince yeterliliğe sahip olmadığımızı
düşünüyorum. 21. yy pedagojisini biliyoruz ama 21.yy teknoloji araçlarını bizde
doğru kullanamıyoruz ve doğru kullanamadığımız bir şeyi öğrencilere ne kadar öğretebileceğimiz
tartışılması gereken bir şeydir. Bilişim teknolojileri ile ilgili kavramları tam
olarak bilmiyoruz. Bilişim teknolojileri kullanımında gerekli etik kuralları yeterince
bilmiyor ve uygulamıyoruz. Lisans dönemi boyunca mesleki açıdan kendimizi yeterince
geliştirmedik mesleki gelişimimizi daha fazla artırmak gerekmektedir.21. yy pedagoji
bilgilerine sahip olsak ta 21.yy becerilerine tam olarak biz sahip değiliz ve sahip
olmadığımız becerileri başkalarına öğretemeyiz.Hedef kitlemize kazandırmak istediğimiz
becerileri ilk önce biz uygulayabilelim ki hedef kitlemize gerekli becerileri öğretebilelim.
Kaynakça:
Açıkgenç,A &Köse,M.(2011.)MEB 21 YY Öğrenci Profili. [çevrim-içi: http://www.meb.gov.tr/earged/earged/21.%20yy_og_pro.pdf], Erişim tarihi:10 Nisan 2015.
Becerilerini Öğrencilere Kazandırmada Öğretmenlerin Rolü .Kavramnet, 7.[çevrim-içi: http://www.kayram.net/edergi/07/21yuzyil.pdf] , Erişim
tarihi:11Nisan 2015.
Erkut,E.(2014).21.YY Bireylerden Hangi Becerileri ve
Yetkinlikleri İstiyor. .[çevrim-içi: http://www.gelecekegitimde.com/21-yuzyilda-basarili-olmak-icin-bireylerden-hangi-beceriler-isteniyor/], Erişim tarihi:10 Nisan 2015.Karagöz,S (2014). 21.Yüzyıl
MEB,Bilişim Teknolojileri Öğretmenliği Alan Yeterlikleri. [çevrim-içi: http://otmg.meb.gov.tr/belgeler/ogretmen_yeterlikleri_kitabi/%C3%96%C4%9Fretmen_Yeterlikleri_Kitab%C4%B1_bili%C5%9Fim_teknolojileri_%C3%B6%C4%9Fretmeni_%C3%B6zel_alan_yeterlikleri_ilk%C3%B6%C4%9Fretim_par%C3%A7a_7.pdf/], Erişim tarihi:10 Nisan 2015.
Şahin, M. C. (2009). Yeni binyılın öğrencileri’nin
özellikleri. [çevrim-içi:
https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11421/283/927740.pdf?sequence=1&isAllowed=y], Erişim tarihi:10 Nisan 2015.
Sarıdaş,G.(2014).21YY Öğretiminin Özellikleri. .[çevrim-içi: http://www.ogrenmen.com/egitim-ogretim/21-yuzyil-ogretiminin-ozellikleri.html], Erişim tarihi:10 Nisan 2015.
Sarıdaş,G.(2014).21YY Öğretiminin Özellikleri. .[çevrim-içi: http://www.ogrenmen.com/egitim-ogretim/21-yuzyil-pedagojisi.html], Erişim tarihi:10 Nisan 2015.8
Tutaysalgır, H. (2014).
Öğrencilerin Sahip Olması Gereken 21. YY Becerileri. [çevrim-içi: http://egitimteknoloji.net/2014/05/ogrencilerin-sahip-olmasi-gereken-21-yy-becerileri/], Erişim tarihi:10 Nisan 2015.